ทุกวันนี้ตอนเช้า ผมยังได้รับไลน์ภาพกราฟิกรูปดอกไม้เขียนว่า ‘สวัสดีวันจันทร์’ (ไปจนถึงวันอาทิตย์) พร้อมข้อความอวยพรไม่ซ้ำกันจากแม่ แน่นอนว่าแม่ไม่ได้ทำเอง แม่กดเซฟรูปจากที่อื่นไม่เป็น แม่ทำกราฟิกไม่ได้ แต่สิ่งเหล่านี้เกิดขึ้นและไหลเวียนอยู่ในสังคมผู้สูงอายุที่ใช้สมาร์ทโฟนและเริ่มเล่นโซเชียลมีเดียได้อย่างไรก็สุดจะคาดเดา
สังคมก้มหน้าไม่ได้เกิดขึ้นเฉพาะกับเด็กเจเนอเรชั่นใหม่ แต่ยังเกิดขึ้นกับผู้สูงอายุที่หันมาใช้เทคโนโลยีอย่างสมาร์ทโฟนและเริ่มเล่นโซเชียลมีเดีย อีกด้วย คุณลองหยิบโทรศัพท์มือถือของพ่อหรือแม่ของคุณมากดดูในไลน์สิว่าเขาคุยอะไรกันบ้าง ส่งต่ออะไรกันบ้าง แล้วคุณจะพบความน่าสนใจ และสิ่งที่คุณคาดไม่ถึง
แม่ผมใช้ไลน์ในการส่งต่อข่าวสารและอื่นๆ มากกว่าจะใช้พิมพ์คุยธุระปะปัง ในไลน์ของแม่ที่คุยกับเพื่อนฝูง นอกจากจะมีการส่งภาพดอกไม้สวัสดีวันจันทร์แล้ว ยังมีการส่งรูปตัวเองที่เพิ่งไปเที่ยว อวดกันไปอวดกันมาในหมู่เพื่อนฝูง หรือรูป ‘คนอื่น’ ที่ไปเที่ยวที่สวยๆ และเริ่มชักชวนกันตามไปเที่ยวบ้าง
คุณเริ่มเห็นแล้วใช่ไหมว่าหากจะทำการตลาดเรื่องท่องเที่ยวกับกลุ่มผู้สูงอายุ Blog เอย Vlog เอย หรือรายการท่องเที่ยว-ล้วนไม่มีผล สิ่งเดียวที่มีผลคือรูปคนรู้จักถ่ายกับสถานที่ท่องเที่ยวต่างๆ ในแบบง่ายๆ ยืนกับป้ายที่ระบุว่าที่นี่คือที่ไหน (ถ้าไม่บอกก็จะตามไปเที่ยวไม่ถูก) รูปที่มีฉากหลังเป็นภูเขา น้ำตก ทะเล แค่นั้นแหละ รับรองว่ารูปเหล่านี้จะถูกส่งต่อไปเรื่อยๆ จนบางทีคนที่ได้รูปต่อๆ กันไปอาจไม่รู้ด้วยซ้ำว่าคนในรูปคือใคร
อีกหนึ่งอย่างในไลน์ของแม่ที่ส่งต่อกันไปเรื่อยๆ โดยไม่รู้ว่ามันเริ่มต้นมาจากใครและอย่างไร ก็คือบทความชวนเชื่อทั้งหลาย เช่น กินสิ่งนี้ช่วยป้องกันโรคมะเร็ง / 10 สิ่งที่กินแล้วหายจากโรคหัวใจ ฯลฯ ไม่ใช่เพียงแค่การส่งต่อเท่านั้น แต่แม่จะเชื่ออย่างสนิทใจราวกับบทความนั้นมาจากการตีพิมพ์ในวารสารการแพทย์ มีครั้งหนึ่งแม่ถึงกับลงทุนปั่นน้ำอะไรสักอย่างและบังคับให้ผมกินทุกเช้า ซึ่งสืบเนื่องมาจากบทความที่ส่งต่อกันในไลน์นี่เอง
ถึงแม้ว่าคุณจะเพียรพยายามอธิบายด้วยการหยิบยกงานวิจัยอื่นๆ บทความอื่นๆ เพื่อชี้ให้เห็นว่าสิ่งที่แม่ได้อ่านมาทางไลน์นั้นเป็นข่าวปลอม และพยายามโน้มน้าวให้แม่อย่าได้หลงเชื่อสิ่งที่ส่งต่อกันมาในไลน์ให้มากนัก แม่ก็ดูเหมือนจะเชื่อในสิ่งที่คุณพูดอยู่สักพัก แล้วอีกไม่นานก็กลับไปเป็นเหมือนเดิม อย่าว่าแต่ตัวผมเลย หมอประจำตัวแม่ยังต้องคอยถามตลอดว่าช่วงนี้กินอะไรมาบ้าง (แม่ชอบต้มใบไม้อะไรสักอย่างแช่ตู้เย็นไปดื่ม บอกว่าช่วยลดความดัน) ได้มาจากไหน ซึ่งแม่จะอธิบายเป็นคุ้งเป็นแควให้คุณหมอฟังถึงคุณสมบัติพิเศษของสิ่งนั้น (ก็ที่อ่านมาจากการส่งต่อกันในไลน์) ว่าช่วยลดโรคหรือป้องกันโรคอะไรได้บ้าง
แม่คือสิ่งมีชีวิตที่อยู่เหนือเหตุผลทั้งปวงของโลกใบนี้
แต่ถ้าให้แม่เล่าถึงเราตอนเด็ก หรือตอนเป็นวัยรุ่น คิดว่าแม้ในรายละเอียดจะแตกต่างกัน แต่ในเนื้อความก็คงไม่แตกต่างจากที่เรากำลังเล่าถึงแม่ในตอนนี้ และความพยายามทำความเข้าใจในพฤติกรรม โดยไม่อาจนำเอาตรรกะใดๆ มาใช้ได้เช่นเดียวกัน
เช่นเดียวกับคุณแม่ที่ยังสวยและเซ็กซี่บนปกของเราฉบับนี้ ‘ปิ่น-เก็จมณี วรรธนะสิน’ พร้อมลูกชายสุดหล่อทั้งสามเจ้า เจ้านาย เจ้าขุน และเจ้าสมุทร เธอผู้ที่เคยเป็นลูกมาก่อน และตอนนี้เป็นคุณแม่ลูกสามที่นอกจากลูกชายจะหล่อมากๆๆๆ (เติมไม้ยมกอีกหลายๆ ตัว) แล้วยังซนมากๆๆๆ (เติมไม้ยมกอีกหลายๆ ตัว มากกว่าวงเล็บข้างหน้า)อีกด้วย กับการสะท้อนเรื่องราวในฐานะลูกและแม่ของเธอ ก็คงเหมือนกับใครอีกหลายๆ คนที่บอกว่า เมื่อเป็นแม่แล้วจะรู้ซึ้งและเข้าใจในสิ่งที่เราเคยทำมาก่อนในฐานะลูก
มิน่าล่ะ ผมถึงยังทะเลาะกับแม่อยู่บ่อยๆ และยังไม่ค่อยเข้าใจแม่สักเท่าไร
สันติชัย อาภรณ์ศรี
บรรณาธิการบริหาร