สิงสู่ (reside) การทำหนังแบบแทงหวยของ – วิศิษฏ์ ศาสนเที่ยง

บรรยากาศแบบนี้เกิดขึ้นในหนังเรื่องก่อนๆ ของคุณรึเปล่า

  ไม่มี  ผมควบคุมทุกอย่าง (หัวเราะ) ผมเป็นพวกชอบเป๊ะ  เมื่อก่อนจะมีสตอรี่บอร์ดล็อคเอาไว้เป๊ะๆ  ไปดูเรื่อง  ฟ้าทะลายโจร  สิ  สตอรี่บอร์ดกับหนังแทบจะเฟรมเดียวกันเลย  แต่เรื่องนี้ปล่อยอิสระ  เป็นการทดลองแบบใหม่  เพราะบางทีไปควบคุมมากๆ  หนังก็มีความกระด้าง  แข็ง  เกร็งเกินไป  การปล่อยอิสระก็ช่วยให้ลื่นไหล  สิ่งที่ได้อาจจะไม่ตรงกับใจเรา  แต่มันได้อะไรที่ดีกว่าเดิม

ความรู้สึกระหว่างทำเรื่องนี้เป็นยังไงบ้าง

  มันดีตรงที่เราเรสเปกท์กับทีมงานทุกๆ  ฝ่าย  อย่าง  หญิง  – นิรมล  รอสส์  ที่เป็นตากล้อง  เราไม่ยุ่งกับเขาเลย  ปกติตากล้องคนอื่นๆ  เราจะคอยไปดูเฟรมเขา  หรือบางทีก็เปลี่ยนเลนส์  เลือกเลนส์ให้เขา  แต่สำหรับเรื่องนี้เขาจัดการเอง  เพราะส่วนใหญ่จะถ่ายแบบแฮนด์เฮลด์ทั้งเรื่อง  ดังนั้น  หญิงจะต้องควบคุมเองว่า  จบไดอะล็อกนี้แล้วจะไปที่ใครต่อ  เขาศึกษาบทมาแล้วแบบแม่นมาก  พูดง่ายๆ  คือ  ผมได้เรียนรู้ว่างานยิ่งใช้เวลาน้อย  งบไม่เยอะ  ต้องใช้มืออาชีพเท่านั้น  ถึงจะเสร็จเร็วตามกำหนด

เช่นเดียวกับนักแสดงที่เลือกยอดฝีมือมาล้วนๆ เช่นกัน

ตอนเขียนบทนายแม่เจ้าสำนึก  ผมนึกถึงหน้าคุณทาริกา  ทิดาทิตย์  เลย  และเขียนลงไปในบทเลยว่าเป็นผู้หญิงผมขาว  ใส่ชุดดำ  หน้าตาดูมีสง่า  ซึ่งในประเทศไทยมีไม่กี่คนหรอก  แต่ก็ไม่มั่นใจว่าเขาจะยอมมาเล่นไหม  เพราะบทค่อนข้างโหด  โชคดีที่เขาอยากเล่น  ส่วนอนันดาก็เป็นช้อยส์แรกๆ  ด้วยความที่เวลาค่อนข้าง rush หานักแสดงได้ค่อนข้างยาก  ผมเลยอยากได้คนที่เคยทำงานร่วมกัน  และรู้ทางกัน  โชคดีที่เขาว่างช่วงนั้นพอดี  ส่วนจ๋า (ณัฐฐาวีรนุช  ทองมี) อายุใกล้เคียงกับตัวละครในเรื่องพอดี  และผมชอบการแสดงของจ๋าอยู่แล้ว  กระทั่งเขาเล่นแสบสนิทฯ  ซึ่งเป็นหนังตลกคอมาดี้  แต่เรารู้สึกเขาเล่นได้ดี  เขารู้เซนส์ของการเล่นสองชั้น  ทำเป็นปัญญาอ่อน  ทำเป็นโนะเนะได้  และผมรู้สึกว่าคู่นี้น่าจะเคมีเข้ากันได้  ส่วนน้องพลอย  ศรนรินทร์  ผมเลือกมาเองเลย  ไม่ต้องแคสติ้ง  ชอบตั้งแต่ตอนเขาแสดงเรื่อง  อาปัติ  และสยามสแควร์  เขาเป็นเด็กมหัศจรรย์  เป็น  rising คนหนึ่ง  พอมาร่วมงานแล้วก็รู้สึกเขาเกินเด็ก  เพอร์ฟอแมนซ์สุดยอด

ตอนที่คุณทำเรื่อง ฟ้าทะลายโจร คุณเอาความชอบเรื่องศิลปะอย่างสไตล์งานของครูเหม เวชกร มาเป็นเรเฟอเรนซ์ ส่วนในเรื่อง สิงสู่ คุณเอาความชอบด้านไหนมาใส่ในหนังบ้าง

  บอกได้เลยว่า  สิงสู่เป็นหนังที่ผมอยากคารวะหนังผียุคเก่าที่ยังไม่มีซีจี  อย่าง The Exorcist ซึ่งถ้าบางคนดูสิงสู่แล้วบอกว่าบางฉากเหมือน The Exorcist ก็ต้องเหมือนอยู่แล้ว  เพราะผมตั้งใจ  รวมถึงบางฉากที่ตั้งใจทำขึ้นเพื่อคารวะ The Shining และพล็อตอย่าง Evil Dead ซึ่งถ้านักดูหนังที่เข้าใจมาดูก็จะรู้  อย่างฝรั่งก็มีการทริบิวต์ให้สิ่งที่เขารัก  อย่างฉากไล่ยิงกันบนบันไดโอเดสซ่าในเรื่อง The Untouchables ก็มาจากเรื่อง Battleship Potemkin ซึ่งเป็นหนังคลาสสิคโบราณ  นักดูหนังตัวยงจะรู้ว่าเขาทำขึ้นเพื่อคารวะฉากนี้  แต่คนไม่รู้ก็จะบอกว่ามึงลอกมาๆ  จะไปลอกทำไม  มันชัดเสียขนาดนั้น  เขาไม่ลอก  เขาเรียกว่าตั้งใจ  ถ้าลอกต้องบิดกันจนดูไม่ออก  ซึ่งสำหรับคนที่ไม่เข้าใจก็ไม่ต้องไปอธิบาย 

ถือเป็นความสนุกของผู้กำกับเลยไหมกับการได้คารวะหนังที่เรารัก

  ของผู้กำกับเกือบทั้งโลกก็ว่าได้  เพียงแต่เราต้องบอกว่าเราคารวะเรื่องไหน  ต้องแจ้งไปเลย  ซึ่งมันเป็นคล้ายๆ  อีสเตอร์เอ้กที่แอบใส่ลงไป  ถ้าคนที่รู้และเข้าใจมาดูก็จะเกตเลย 

จากที่คุณเคยเป็นผู้กำกับมาตลอด พอเปลี่ยนบทบาทมาเป็นคอนเทนท์ครีเอเตอร์  สนุกกว่าเดิมไหม

  สนุกตรงได้คิดอะไรหลากหลายโดยที่เราไม่ต้องลงมือทำเอง  แต่ก็ไม่สนุกตรงที่เราควบคุมมันไม่ได้  บางอย่างก็ขึ้นกับผู้กำกับคนนั้นๆ  ซึ่งเขาก็ต้องตีความใหม่  หามุมใหม่  ที่บางครั้งก็ไม่ใช่สิ่งที่เราคิดไว้เอง  แต่ถ้าเราเข้าไปควบคุมก็จะกลายเป็นหนังของเราไปอีก  ฉะนั้นโปรเจคท์นี้เลยตัดสินใจทำเอง 

เท่ากับว่าสิงสู่ถือเป็นหนังของคุณเต็มๆ เพราะสตูดิโอก็มายุ่งน้อยด้วย 

ก็ยุ่งได้  เพียงแต่ขออิสระในการตัดสินใจ  เช่น  บางทีถึงเขาคอมเมนต์มา  ก็แล้วแต่เรา  จะเปลี่ยนหรือไม่เปลี่ยนก็ได้  ก็คือแลกมาด้วยอิสรภาพ  แต่เป็นโปรเจคท์ที่ผมไม่ได้รับค่าตัว  ตั้งใจทำฟรี  เพราะงบน้อย  เราเองก็อยากให้งานโปรดักชั่นยังออกมาดีอยู่  ไม่ใช่งบน้อยแล้วทำเผาๆ  เพื่อเอากำไร  หรือเอาเงินเข้าตัว  ผมไม่เคยคิดแบบนั้น

ซึ่งถ้าสิงสู่ไปได้สวย ไฮ–โลโปรเจคท์ ก็จะมีผลงานเรื่องอื่นๆ ตามมา 

  ก็พยายามอยู่  จริงๆ  แล้วผมไม่ได้คิดถึงแต่ตัวบริษัทอย่างเดียว  ผมคิดไปถึงว่าหนังไทยน่าจะมีโปรเจคท์ทางเลือก  คือมีหนังอินดี้มากขึ้น  แต่ว่าไม่ใช่หนังอาร์ต  คนชอบคิดว่าอินดี้คืออาร์ต  ไม่ใช่  อาร์ตก็เป็นอาร์ต  หนังอินดี้ก็อย่างที่บอกไปแล้ว  เช่น  เรื่อง Get Out, A Quiet Place หรือ  Light Out ซึ่งเป็นหนังไอเดียที่สตูดิโอใหญ่ไม่สนใจ  เขาก็ต้องหาเงินทำกันเองบ้าง  เพราะหนังที่ออกมาจากสตูดิโอส่วนมากเป็นสูตรที่ล็อคไว้แล้ว  ออกมา 10 เรื่องก็เหมือนกันไปหมด  ผมไปดู Fantastic Beasts ภาคล่าสุด  มันก็คือ Star Wars นี่หว่า  เรื่องของการเดินทางไปสู่ด้านมืด  เดินเรื่องตามสูตรนี้เลย  เพียงแต่เปลี่ยนตัวละคร  ฉะนั้น  ไอเดียใหม่ๆ  จึงสำคัญ  และจุดประกายให้คนทำหนังรู้สึกว่ายังมีทางไปได้อีก  ไม่งั้นคนก็จะทำแต่หนังโรแมนติคคอมาดี้  มีหนังแนวนี้ออกมาเต็มไปหมด แล้วก็เจ๊งเสียส่วนใหญ่  จริงๆ  แล้วเจ๊งไม่เป็นไร  แต่เจ๊งแล้วมีอะไรน่าตื่นตาตื่นใจก็ยังดี  แต่ถ้าเจ๊งแล้วก็ไม่มีใครอยากจดจำกระทั่งคนทำ  มันก็น่าเสียดาย

สู้ทำหนังอย่าง The Pool ดีกว่า

  ถูกต้อง  กล้าที่จะทำและเปิดสมองคน  ทำไมไม่คิดอะไรแบบนี้กันบ้าง

แปลว่าไอเดียของคุณไม่มีวันมอดหมด

  ชีวิตนี้ทำไม่มีทางหมดแน่ต้องไปต่อชาติหน้า (หัวเราะ) เยอะมาก  ผมคิดคอนเทนท์ได้ทุกวัน  แต่มันจะเวิร์คหรือไม่เวิร์คแค่นั้น  บางทีคิดได้แบบสปาร์คขึ้นมาในหัวเลย  แต่เฉพาะคอนเทนท์นะ  ยังไม่ใช่เรื่อง  เดี๋ยวต้องมีคนเอาไปทำเป็นเรื่องต่อ  ซึ่งบางทีเขียนเป็นเรื่องเสร็จแล้วไม่รอดแล้วต้องทิ้งก็เยอะ  ผมจึงต้องคิดคอนเทนท์ไว้เยอะๆ  เพราะมันจะเหลือรอดอยู่ไม่กี่อัน  จริงๆ  ก็เหมือนกับแฟชั่นดีไซเนอร์  ที่สเก็ตช์หยาบๆ  ขึ้นมาวันละเป็นร้อยชุด  แล้วให้คนเอาไปแกะแบบขึ้นแพทเทิร์น  ซึ่งคนนี้ต่างหากที่เก่งกว่า  แต่กลับไม่ค่อยได้เครดิต 

แล้วคิดว่าผลลัพธ์ของ สิงสู่ จะออกมาเป็นยังไง

  ด้วยความที่สิงสู่เข้าโรงฉายชนกับหนังใหญ่ของฮอลลีวู้ดอย่าง  Aquaman ก็คงอาการไม่ค่อยดี  คงจะสาหัส  เหมือนรถเล็กชนประสานงากับรถบรรทุก  คิดดูแล้วกัน  แต่ว่ายังไงก็ตาม  เรายังคงจำเป็นต้องมีหนังไทยเป็นอุตสาหกรรมในประเทศที่จะต้องฉายให้คนดูต่อไป  ต่อให้เราสู้เขาไม่ได้  แต่เราก็พยายามจะสู้  คือ  มันก็ไม่เหมือนกับสู้หรอก  เราเสนอตัวเป็นทางเลือก  เพราะฉะนั้น  ผมอยากจะให้มองว่า  เหมือนกับคุณกินเมนคอร์สแล้ว  อยากให้ลองมาชิมไอ้จานนี้บ้าง  มันไม่เสียหลาย  อย่าเพิ่งอคติว่าหนังไทยแย่  ไม่ดูหรอก  เรื่องที่ดีๆ  ก็มี  เพียงแต่ว่าเราอาจจะเหมารวมไปหมด  ซึ่งผมก็ไม่ได้บอกว่าหนังผมจะดีกว่าของคนอื่น  แต่ทดลองเปิดใจดู  ไม่ดีก็ด่าได้  แต่ไปดูแล้วไม่ดีแล้วค่อยด่าดีกว่า  บางคนแค่เห็นหนังตัวอย่างก็ด่าแล้ว  ก็เกินไปหน่อย  ในขณะที่หนังฝรั่งแค่ประกาศว่าจะปล่อยที  ทุกคนตั้งหน้าตั้งตารอจะกดแชร์  แต่กลับดูถูกหนังไทย  ยังไงก็ตามมันก็เป็นเชื้อชาติของเรา  อุตสาหกรรมในประเทศเรา  ไม่ถึงกับต้องส่งเสริมมันทุกเรื่องหรอก  เรื่องไหนที่ดูน่าส่งเสริมก็ส่งเสริม  เรื่องไหนไม่ดีก็ไม่ต้องส่งเสริม  เป็นทางเลือกที่คนดูไม่ผิดอยู่แล้ว  เพียงแค่ผมรู้สึกว่าบางทีหลายๆ  คนก็เรียกร้องสิ่งใหม่ๆ  แต่พอทำสิ่งใหม่ๆ  คุณก็ต้องรับผิดชอบต่อสิ่งที่เรียกร้องด้วย  ไม่งั้นมันก็จะไม่มีคนทำ  คนทำหนังก็จะท้อกันหมด  ก็จะเสร็จหนังฮอลลีวู้ดหมด  และบางคนกลับบอกว่า  ไม่ต้องมีหนังไทยเลยก็ได้  ก็แปลกดีที่มีความคิดแบบนั้น  เพราะยังไงเราก็ต้องมีของพื้นบ้าน  ของที่เป็นโลคัลอยู่เสมอตลอดไป  ก็ลองไปดูสิงสู่ดู  ถ้าไม่เหลือบ่ากว่าแรงมากนัก (หัวเราะ)